zondag 12 januari 2014

Internationale burenhulp in Mali en beeldvorming over Afrika


Als je naar sommige foto’s kijkt onderaan dit bericht dan zou je denken dat het heden overal in Mali een grote puinhoop is. De beeldvorming over Afrika wordt bepaald door de veelal negatieve beelden uit kranten en TV journaals. In het overgrote deel van Mali (en de rest van Afrika) heerst echter rust, lokale vrede en nieuwe armoede. Armoede onder het overgrote deel van de bevolking die niet bereikt wordt met het hulpgeld van de buitenlandse donoren was er al veel langer. Dat was vroeger al zo en vandaag de dag alweer zo. 

De uitvoerende buitenlandse hulpinstanties hebben een groot gedeelte van het ‘hulpgeld’ zelf nodig om hun hulp uit te kunnen voeren. De lokale medewerkers hebben tot aan het eind van de internationale hulp even een leuke baan en salaris. Na het vertrek van de buitenlandse hulp zijn zij voor het merendeel weer werkeloos. Als de internationale hulptroepen vertrokken zijn dan wordt het weer tijd voor een nieuwe fotoserie over de lokale situatie. Hoe zal die er uit gaan zien? 

Vanuit Dakar kijken ook wij naar de ontwikkelingen in Mali. Het zijn immers onze buren. En als het onze buurlanden goed gaat dan hebben wij daar ook profijt van. Vanuit ons verre vaderland is verleden week (begin januari 2014) een groep technisch militaire mannen & vrouwen van Defensie mevrouw Hennis-Plasschaert na veel getwijfel alsnog naar Mali vertrokken. Naar Gao. Om kwartier te maken voor de nog nakomende NL militaire ‘verkenners’ die mee gaan helpen met het  ‘stabilisatie programma’ van de UN onder leiding van de Fransen en onze bloedeigen Bert Koenders. Er komen grote tenten, een grote keuken en een vliegveldje voor helikopters. Gao is een stadje wat in een moeilijk gebied van oostelijk Mali ligt.

De bevolking in en rond Gao heeft het de afgelopen twee jaar buitengewoon moeilijk gehad. Na veel zogenaamd Islamitisch gedoe zijn de Fransen sinds 26 januari 2013 weer de baas in Gao. Het stadje aan de Niger rivier ligt niet in het werk en voorkeur gebied van de Grote Goede Doelen zoals de SNV, Cordaid, ICCO, Oxfam Novib. Die hebben allen hun kantoren in de hoofdstad Bamako. Als je geen glanzende witte of blauwe Four Wheel Drive hebt dan zou je per bus de circa 1200 kilometer van Bamako naar Gao af kunnen leggen. Dat advies gaf de in Bamako wonende Klaas Tjoelker gisteren aan Aart van der Heide die momenteel ook in Bamako verblijft.

Klaas is getrouwd met To Tjoelker en zij is weer hoofd Ontwikkelingswerk op de NL Ambassade in Bamako. Klaas Tjoelker  woont al jaren in Mali en vind de situatie in Mali kennelijk zó veilig dat hij geen problemen ziet in een busreis voor Aart. Natuurlijk kan Aart onderweg even bijkomen in het bijzondere project Here Buru waar Yvonne Gerner van Stichting Rondom Baba verblijft. Maar daarna moet Aart toch nog een flink stuk verder met de bus. En dat zo best wel eens gevaarlijk kunnen zijn. Want de kleine boeven groepjes liggen in de bosjes langs de weg en heus niet dicht bij de buitenlandse militairen.

Aart van der Heide is al bijna dertig jaar een lokaal graag gezien gast in Mali. Hij adviseert al jaren veel lokale NGO’s en stichtingen op land en tuinbouwgebied. Anders dan de Grote Doelen schrijft Aart geen prachtige jaarverslagen waarin het lijkt of de Grote Goede Doelen héél Mali duurzaam veranderd hebben. Aart schrijft wel regelmatig kritische maar heldere verhalen over Mali in www.afrikanieuws.nl.

In en rond Gao wonen dus veel gewone mensen die slachtoffer zijn van de nationale politiek die jarenlang hun woongebied hebben verwaarloosd en waar de Grote Goede Doelen dus ook liever niet kwamen. Het was een makkie voor de “terroristen” om 2 jaar terug Gao onveilig te maken. Nu de vredesmachten aanwezig zijn is het ook de juiste tijd om de wederopbouw voor te bereiden. De Grote Goede Ontwikkelingswerk Doelen zullen de eerste jaren een afwachtende houding aannemen want die willen ‘succesvol’ kunnen werken. De kleine goede doelen zijn meestal niet zo bang en vaak veel beter geïnformeerd over de lokale situatie. Die sluiten ook geen hoofdkantoren maar blijven meestal zitten tot de wind is bij gedraaid.

Aart van der Heide heeft al jaren contact met de oprichters en harde werkers van NGO Sahel étude action pour le développement - SEAD. Een door de Malinese wet op 17 september 1988 erkende instelling. Deze instelling heeft zich tot voor de politieke en militaire ellende uitstekend bezig gehouden met het opzetten en in stand houden van agrarische projecten in vooral rond Gao. SEAD bestaat al zo lang dat de tweede generatie zit te springen om vernieuwende professionele adviezen en vooral aansluiting nodig heeft bij de wederopbouw van hun gebied. 

Daar kan Aart van der Heide met zijn grote netwerk zeker bij helpen. En als de Fransen en de mensen van Bert Koenders en To Tjoelker van de ambassade waaronder de NL militairen, na grote successen weer zijn vertrokken moet het gewone volk immers weer de draad van het dagelijks leven op kunnen pakken. Van de NL Grote Doelen zal de gemeente Gao weinig horen want die doen niet aan 'noodhulp'.

Aart moet momenteel de grootste moeite doen om naar zijn oude vrienden in Gao toe ‘te mogen’ reizen. Daar schrijft hij over op Facebook. Hij heeft ook wat geld nodig om de mensen van SEAD in hun kapot geschoten kantoor goed te kunnen helpen om de irrigatie en tuinbouw projecten weer op te kunnen starten. Natuurlijk zullen de NL militairen hun Nederlandse aardappelen, uien, en NL- Senegal sperziebonen per vliegtuig via Dakar in laten vliegen. Voor de lokale bevolking een onbetaalbare lekkernij. De nodige brandstoffen en andere goederen voor de mensen met geld komen via de honderden vrachtwagens die dagelijks op weg zijn van Dakar naar Bamako.

Verleden jaar verscheen er een boekje van de hand van Manon Straven - Bamako Bonjour - en bitterzoet verslag van vier jaar ontwikkelingswerk op het ICCO kantoor in Bamako. Manon Straven is inmiddels weer in Nederland en ik ben benieuwd of ICCO nog wat gaat doen in Mali. Liever zou ik binnenkort een verslag lezen van Aart van der Heide – Allo Gao - en hem horen vertellen over de Fransen en Nederlanders en andere buitenlanders die ‘op missie zijn’ om het ‘gewone volk’ in Gao weer vooruit te helpen. En over zijn ervaringen met de lokale bewoners die hun land weer opnieuw op moeten bouwen. Wij maken straks wat geld over naar Aart van der Heide omdat wij écht vinden dat hij een zinvolle bijdrage aan de wederopbouw van Gao kan leveren.

Aart schreef op  11 januari 2014 – PS - Aart van der Heide heel veel dank William maar ik heb liever dat je je geld voor je kinderen houdt; Als je andere goede gevers weet dan is mijn bankrekeningnummer in Nederland 94.13.90.888.