Over de dood, kippen houden, gezond blijven en zelfstandig worden

Dakar augustus 2014 - Elk jaar is de zomerperiode een periode van reflexie. Wat is er in het afgelopen jaar gebeurd. Wat ging er goed. Wat ging er minder goed. Wat ging er fout. Wat was leuk. Wat was naar en verdrietig. Om met het laatste te beginnen. In het afgelopen jaar zijn er in mijn directe omgeving meer dan twaalf personen overleden. De jongste was zeventien jaar oud. Ibra. Na een dag ziek was hij ’s morgens in zijn slaap overleden. Een lieve, rustige jongen die op school en in onze voetbalschool niet echt opviel maar wel altijd aanwezig was en zijn werk zo goed mogelijk uitvoerde.

Wat Ibra gemeen had met de andere doden? De doodsoorzaak was onbekend. Naar de doodsoorzaak van Gasama (48) mijn buurman kon ik wel raden maar er was geen zekerheid. In 2012 vertelde hij mij dat hij zijn leven moest veranderen. Hij was als diabeticus gediagnosticeerd. Hij was boos over de ziekte die hem bij verrassing had overvallen. Als zestienjarige was hij vanuit Mali naar een oom gevlucht die toen in Parijs woonde. De oom kon hem niet verzorgen en hij werd aan zijn lot overgelaten. Hij kon intrekken in de voorraadkamer van een fourniturenwinkel niet ver van Mont Martre. De blanke oude eigenaar was weduwe geworden en zocht een jongste bediende maar ook iemand die hem gezelschap hield. Zij werden vrienden.

Door hard werken en ’s avonds studeren behaalde hij boekhouddiploma’s en hij heeft uiteindelijk een hoge functie bij Disneyland Parijs weten te bemachtigen. Van zijn gespaarde geld kocht hij een stuk grond in Yoff. En in latere jaren zou hij een huis bouwen waar zijn Senegalese echtgenote met hun kinderen zou wonen als hij in Parijs verbleef. Door zijn suikerziekte raakte hij ook in een depressie en werd afgekeurd. In het laatste jaar van zijn leven zat hij vaak voor zijn deur naast ons huis. Wij dronken dan vaak een kop koffie. En dan vertelde hij over zijn successen en verdriet. Hij werd steeds magerder, verloor in het laatste jaar meer dan vijfentwintig kilo. Veranderde vaak van arts en nam zijn medicijnen niet op tijd. Kwakzalvers vond hij de doktoren.

Een dag voor zijn sterven had hij mij met blije en fonkelende ogen aangekeken. Ik ga op reis, naar een kliniek in Parijs. Daar weten ze vast wel wat ik mankeer. Hij had er zin in. Weg van zijn immer ontevreden vrouw. Zijn broers die hem niet meer opzochten. Zijn kinderen van wie hij zich vervreemd had. Wij gaven elkaar een hand en wij omhelsden elkaar. Goeie reis wenste ik  hem. De volgende dag pas ’s avonds laat, hoorde ik dat hij op reis was gegaan. Naar het paradijs, want daar geloofde hij in. Zijn lichaam was al omstreeks 17.00 begraven. En zo ging het elke keer met de doden in mijn buurt. Doodsoorzaak onbekend en hup, weg, begraven.

In Senegal worden mannen gemiddeld niet ouder dan 60 jaar. Vrouwen 64. Het zijn onbetrouwbare cijfers. Er wordt nauwelijks onderzoek gedaan. Er is ook nog veel kindersterfte. Bij kinderen onder de vijf jaar. In bijna alle gevallen is er een relatie met ongezonde en eenzijdige voeding en ondervoeding. Uiteraard speelt het gebrek aan medische zorg ook een rol. Senegal is voor 60% afhankelijk van geïmporteerde voedingsproducten. Medicijnen komen veelal uit India of China. De bestrijdingsmiddelen die in de agricultuur worden gebruikt mogen vaak niet in de Westerse landen verkocht worden. Er is groot gebrek aan opslag van land en tuinbouw producten en een gebrekkige logistiek waardoor producten niet altijd vers gegeten worden. Het overmatig gebruik van suikers, zout en goedkope keukenolie zien er op toe dat mannen en vrouwen onnodig dik worden en vaak hoge bloeddruk en maagproblemen ontwikkelen. Kinderen hebben vaal een groeiachterstand van gemiddeld twee jaar.  

De laatste jaren maak ik mij druk over de toekomst van onze kinderen. Niet alleen over hun gezondheid maar ook hoe wij hen kunnen leren gezond te denken en te leven. En wat moeten zij gaan studeren? Welk vak kunnen zij leren. En een land waar het onderwijsbestel bijna failliet is. Waar kunnen zij betaald werk vinden? De kids kwamen bij ons als magere verschoppelingen. Na twee jaar zijn ze lekker aangekomen en gezond. Zij gaan hard vooruit op school. Zijn gelukkig. En wij met hen. Er is echter hoge werkeloosheid onder de jeugd. Baantjes bij familie is geen betaald werk waarmee je zelfstandig kan worden. Je vraagt je af wat voor zin heeft hen te begeleiden als er toch geen toekomst is.

Er is eigenlijk maar één antwoord. Zelf de toekomst gaan bepalen. Voor de Kids en mét de Kids. Door hen zelf geld te leren verdienen. Activiteiten te bedenken waar zij van léren, waar zij aan meewerken.  Hen leren projecten op te zetten, uit te voeren, te leren boekhouden. Kosten en baten te leren begrijpen. Jezelf niet rijk rekenen voordat je de omzet in je zak hebt en geld opzij hebt gelegd voor de volgende ronde.

Om te beginnen hebben wij gekozen voor een kippenhouderij. Ook een grote kippenhouderij vraagt niet al te veel uren per dag. Vooral niet als je het werk kan verdelen en een duidelijke werk methode hebt geoefend. Wij hebben veel met specialisten gesproken en veel andere kippenboerderijen en stallen bezocht. Wij weten het nu wel zo’n beetje. Hygiëne, ventilatie, voldoende water en voldoende gezond kippenvoer. Regelmatig de aarde in de stal verversen. Een leeg compartiment zeer goed reinigen. En vooral met schone werkkleding en schoenen in de stallen werken en schoenen en laarzen reinigen.

Bijkomende voordelen zijn na het slachten de organen en andere kipdelen die niet mee verkocht worden. Het kan prima gebruikt worden in onze compost. Die weer nodig is in de tuinen om de aarde op te peppen waar het bijvoer wordt verbouwd en de extra groenten.

De benodigde investering kan voor 33% uit microkredieten bestaan. En we hebben een subsidiepot aangeboord die agrarische beroepen onder jeugdigen in Senegal wil bevorderen. Kippen leveren circa 25% netto winst op na 46 dagen. Met een goede planning kunnen wij elke 14 dagen 1000 nieuwe kuikens uit zetten en ook nog eens geld besparen door hen bij te voeden uit eigen tuin. Na een jaar kunnen de microkredieten terugbetaald worden. Of eventueel, als de microkrediet verstrekker dat leuk vind kan het krediet nog een jaar ingezet worden.

Van de gemeente Sandiara hebben wij voor 25 jaar een enorm stuk mooie grond in bruikleen gekregen en de komende jaren zullen er als alles mee zit 4 kippenhuizen op flinke loopafstand van elkaar gebouwd gaan worden. Een van de kippenhuizen zal blijvend voor de BioKids gereserveerd blijven om de zorgkosten te ondervangen en om een studiefonds op te bouwen. Op onze speciale kippenhouderij pagina kan men meer lezen. Ook hoe je makkelijk een aandeel kan nemen.

Ondertussen zijn wij ook druk met het ontwerpen van een mooie ruime koeienstal waar circa 50 koeien een heerlijk leven zullen hebben. Onze koeienstal is onderdeel van een door ons opgezette campagne om koeien en ook schapen niet meer los te laten lopen. Door het vee los te laten lopen is de verwoestijning buitengewoon toegenomen. Jonge natuurlijke aanplant krijgt nauwelijks de kans om tot wasdom te komen. De herders kappen veel fris bladergroen als bijvoeding. En veel bebouwde akkers worden gedeeltelijk leeg gegraasd waardoor de oogsten te mager uit vallen. 

Om deze structurele problemen beter aan te pakken zoeken wij met hulp van onze zusterorganisatie BioSoleil konkrete samenwerking met organisaties die ons helpen om de 200 km2 rond Sandiara flink aan te pakken. Wij introduceren hen op het gemeentehuis via bijeenkomsten en helpen mee om naar financiering te zoeken.

Wij hopen dat veel aandeelhouders ons enthousiasme willen delen en ons blijven volgen. Op bezoek komen is natuurlijk altijd prima. Voor mij speelt mee dat BioKids Sandiara over twee jaar volkomen onafhankelijk is van donaties en giften. Op eigen kunnen benen staan met een sociale instelling en weten hoe je een huishoudboekje mooi kan houden  is voor al onze Kids een mooi begin van een eigen carrière.